నీరాజనం

- తెలకపల్లి రవి    Sat, 22 Dec 2012, IST    'తేట తేట తెలుగులా.. తెల్లవారి వెలుగులా..' అని ఘంటసాల పాడుతుంటే హాయిగా వుంటుంది. పాడనా తెలుగు పాట ఓహౌ అనిపిస్తుంది. తేనెకన్నా తియ్యనిది తెలుగు పాట..వింటుంటే తల వూగిపోతుంది. తెలుగు'వాడి' గురించిన శ్రీశ్రీ ప్రయోగంలో శ్లేష ఓహౌ అనిపిస్తుంది...

గొల్లపూడి వారి ‘ఏరినపూలు’లో ఒక మంచి భావ ప్రకరణం. ‘‘ఓర్పు నిన్నటి చర్యలకు నేడు ఇచ్చే తీర్పు రేపు నేటిని మనశ్శాంతిగా తర్జుమా చేసే చల్లటి ఓదార్పు’’ ‘‘నీవు నా జీవన ప్రాంగణంలోకి అడుగుపెట్టాకే మళ్ళీ నా కలం ఈ ప్రేమ రసైక జీవిని మేలుకొలిపింది ప్రతి ఆలోచనలోనూ కొత్తగా దర్శనమిచ్చి ప్రతి దర్శనలోనూ కొత్త ఆలోచనని రేకెత్తిస్తున్నావు నీవు’’

వ్యతిరేక పదాలు అ     అడ్డం                           X    నిలువు     అతివృష్టి                      X     అనావృష్టి     అదృష్టం                       X     దురదృష్టం     అధమం                       X     ఉత్తమం

తప్పు                      ఒప్పు చేధించు                  ఛేదించు కధ                         కథ శాఖాహారము          శాకాహారము భాష్పము               బాష్పము

 సంస్కృతం లో వృక్షాల పేర్లు కదంబ: = కడిమి ఆమలక: = ఉసిరి విష్ణుక్రాంతా = విష్ణు క్రాంత బృహజ్జం బీర: = దబ్బ మధూక: = ఇప్ప

సంస్కృతంలో పుష్పాల పేర్లు 1.సేవంతికా = చామంతి 2.సూర్యకాంతి: = పొద్దుతిరుగుడు 3.మాలతీ = మాలతీ 4.వకులం = పొగడ 5.కమలం = తామర

నానార్ధములు  కొన్ని పదములకు ఒకటి కంటే ఎక్కువ అర్ధములుంటాయి.  వాటి అనేక అర్ధములను నానార్ధములు అని అంటారు. అంకము - నాటకభాగము, సమీపము, చిహ్నము, అంకె. అంగము - శరీరము, ఉపాయము, భాగము, అవయవము. అంటు - మైల, తాకు, నేలపైపాతిన కొమ్మ.

 పర్యాయ పదాలు. ఒకే అర్ధమునిచ్చు వివిధ పదములను పర్యాయ పదములు అంటారు. అంకురార్పణ - ఆరంభము, ప్రారంభము, శ్రీకారము, మొదలు, ఆముఖము, సమారంభము. అధికారి - అధినేత, దొర, పాలకుడు, అధిపతి, అధ్యక్షుడు. ఆచారము - సంప్రదాయము, ధర్మము, అనుష్ఠానము, మరియాద, పాడి. ఆజ్ఞ - ఉత్తరువు, సెలవు, ఆనతి, శాసనము, అనుమతి, ఆదేశము.

ప్రాస పదాలు పాప గిలక తాత పిలక అమ్మ మాట అక్క పాట